Als je een nieuwe onderneming start, is het kiezen van een verdienmodel één van de belangrijkste keuzes die je maakt. Met het juiste verdienmodel zorg je er namelijk voor dat je bedrijf winstgevend is en een (financieel) gezonde toekomst tegemoet gaat. Begin je een onderneming die gebaseerd is op de principes van de circulaire economie? Dan zien de verdienmodellen er vaak iets anders uit. Daarom in dit artikel: een kijkje in de verdienmodellen binnen de circulaire economie.
Het verdienmodel in de lineaire economie versus de circulaire economie
In de lineaire economie is het verdienmodel voor veel productiebedrijven simpel: het bedrijf maakt een product dat het verkoopt aan de consument, de consument gebruikt het product waardoor het slijt en uiteindelijk kapot gaat, waarna de consument weer een nieuw product moet aanschaffen en het proces opnieuw begint.
In de circulaire economie is het doel daarentegen om de levensduur van producten te verlengen, zodat deze niet zomaar opnieuw gekocht hoeven te worden. Maar hoe maakt een onderneming dan winst in dit bedrijfsmodel?
Winst in de circulaire economie
Binnen de circulaire economie wordt er dus anders gekeken naar de manier waarop producten waarde, oftewel winst, kunnen creëren voor een bedrijf. Er zijn vier veel gebruikte circulaire verdienmodellen waar gebruik van wordt gemaakt. Hieronder vind je een handig overzicht.
Pay per use
De naam ‘Pay per use’ verklapt eigenlijk direct de werking van dit verdienmodel. De producent levert een dienst aan de gebruiker en gebruikers betalen vervolgens alleen voor wat ze gebruiken. Omdat de producent eigenaar blijft van het product, wordt de productie van kwalitatief goede artikelen gestimuleerd en ligt ook de verantwoordelijkheid voor de retourenstroom bij de producent.
Een voorbeeld van een circulair bedrijf dat werkt met een pay per use model is Signify, een aanbieder van verlichting als dienst. Dankzij een modulair design en bijpassend verdienmodel kunnen onderdelen makkelijk worden vervangen en herbruikt, waardoor de verlichting langdurig kan worden gebruikt.
Verhuur
Bij een verdienmodel dat is ingericht op verhuur, huurt de gebruiker een product van de producent en wordt er betaald voor de ‘beschikbaarheid’ van het product. Verhuur is vooral aantrekkelijk voor producten die per persoon maar weinig of kort worden gebruikt, zoals een boormachine. Zo hoeven er minder producten te worden geproduceerd en wordt materiaal- en energieverbruik verminderd.
Een succesvol voorbeeld van dit verdienmodel vinden we in Gerrard Street, een producent van modulaire koptelefoons. Het bedrijf verhuurt de koptelefoons aan gebruikers en vervangt tussendoor onderdelen als deze kapot gaan. Dankzij het modulaire ontwerp kunnen gebruikers altijd de laatste trends huren, en kunnen ‘oude’ onderdelen hergebruikt worden.
Koop – terugkoop
In het koop – terugkoop model verkoopt de producent een product aan de gebruiker met de intentie om het product weer terug te kopen na een bepaalde periode. Hierdoor kan de producent het product weer retour nemen zodat onderdelen herbruikt en gerecycled kunnen worden. De levensduur van het product wordt hierbij vaak verlengd omdat gebruikers geprikkeld worden zo goed mogelijk met het product om te gaan zodat de inleverwaarde hoger ligt.
Auping, bekend van de matrassen, maakt gebruik van een koop – terugkoop model. Nadat de matrassen minimaal 5 jaar gebruikt zijn, koopt Auping ze terug om ervoor te zorgen dat de onderdelen herbruikt en gerecycled worden. Zo voorkomt het bedrijf de verbranding van waardevolle grondstoffen.
Lease
Bij een leaseconstructie zijn er verschillende afspraken mogelijk, maar in de basis is lease een verzamelnaam voor vormen van financieringsregels. Enkele bekende lease vormen zijn operational lease, pandrecht en huurkoop. Bij leaseconstructies is het einddoel vaak het economisch haalbaar maken van het bieden van een product met een lange levensduur.
Bosch, producent van verschillende elektrische apparaten, gebruikt bijvoorbeeld een leaseconstructie voor wasmachines inclusief onderhoud. Hiermee creëren ze waarde voor de klant en maken ze een product beschikbaar voor mensen die dit zonder leaseconstructie misschien niet konden betalen.
Meer weten over hoe je het verdienmodel van jouw organisatie circulair maakt? Bekijk alle tips over circulair ondernemen!
